وستروس اولین مرجع فارسی نغمه ای از یخ و آتش
ژانر فانتزی نوجوانان همچنان یکی از محبوبترین و پرفروشترین گونههای ادبی در جهان بهشمار میرود. بسیاری از افراد با مجموعههایی چون «هری پاتر»، «پرسی جکسون» و «اِراگون» بزرگ شدند. با این حال، آنچه در سالهای مطالعه دریافتهام این است که آثار فانتزی بزرگسالان، آنگونه که شایستهاند، مورد توجه قرار نمیگیرند. البته مجموعههایی چون «نغمه یخ و آتش» یا رمانهای پرفروش برندون سندرسون طرفداران بسیاری دارند، اما بهطور کلی به نظر میرسد بازار همواره به آثار و مجموعههای فانتزی ویژه بزرگسالان نیاز دارد.
در نتیجه، در سالهای اخیر برای پاسخ به عطش دنیای فانتزی، به سراغ بازیهای ویدیویی رفتهام. بازیهای نقشآفرینی بسیاری وجود دارند که گاه در عمق و گستردگی جهانسازی، از بسیاری کتابها نیز فراتر میروند. وقتی عامل تعامل و امکان کاوش در این دنیاهای خیالی را نیز در نظر بگیریم، بهراحتی میتوان دریافت که چرا بازیهای ویدیویی به پناهگاهی برای علاقهمندان ژانر فانتزی بدل شدهاند.
۱- Dragon Age
مجموعه بازی Dragon Age سالهاست که یکی از غنیترین و گستردهترین جهانهای فانتزی را در دنیای بازیهای ویدیویی ارائه میدهد؛ و این موفقیت با در نظر گرفتن چالشها و فراز و نشیبهای استودیو BioWare در طول زمان، دستاوردی چشمگیر است. دنیای این بازی، ثیداس، جهانی شگفتانگیز است که در آن نژادهای گوناگونی چون الفها، دورفها و کوناریها در کنار یکدیگر زندگی میکنند.
مانند تمام جهانهای فانتزی موفق، Dragon Age مجموعهای از عناصر متنوع را در خود جای داده است. از هیولاهای عظیمالجثه و جادویی (از جمله اژدهایان) گرفته تا نبردها و کشمکشهای سیاسی-اجتماعی میان سرزمینهایی نظیر فرلدن و اورلایس. دنیای ثیداس به مناطق گوناگونی تقسیم شده که هر یک دارای فرهنگ، تاریخ و آیینهای مذهبی خاص خود هستند؛ درست همانند دنیای واقعی.
از آنجا که این مجموعه شامل چهار بازی نقشآفرینی اصلی است، بازیکنان فرصت زیادی برای کاوش، تعامل و تأثیرگذاری بر دنیای بازی و شخصیتهای آن دارند؛ تصمیماتی که روند روایت داستان را تغییر میدهند. جهان این بازی پر از جزئیات تاریخی و فرهنگی است و حتی اگر تمام گفتگوها و ورودیهای دانشنامهای بازی (Codex) را تجربه کرده باشید، هنوز هم میتوان با مطالعه رمانها و کمیکهای مرتبط، به لایههای عمیقتری از این دنیا پی برد. عملکرد BioWare در ساخت چنین دنیایی واقعاً تحسینبرانگیز است؛ چه در این مجموعه و چه در فرنچایز علمی-تخیلی موفق آنان یعنی Mass Effect.
۲- Final Fantasy XIV
تقریباً میتوان گفت که هر نسخهای از مجموعه Final Fantasy شایستگی حضور در این فهرست را دارد، اما Final Fantasy XIV احتمالاً از نظر عمق داستانپردازی و غنای محتوایی، برجستهترین نمونه است. این بازی یک MMORPG است که بیش از یک دهه از فعالیت آن میگذرد و هر بستهی گسترشدهندهاش بر پایه نسخه پیشین توسعه یافته است. بستههایی همچون Shadowbringers و Endwalker در زمره برترین روایتهای داستانی تاریخ بازیهای ویدیویی قرار دارند.
منطقهی ائورزیا سرزمینی وسیع و متنوع است، با نژادها، دولتشهرها و فرهنگهای گوناگون. آشنایی با شخصیتهای غیرقابل بازی (NPC)، بهویژه اعضای گروه Scions of the Seventh Dawn، یکی از لذتبخشترین بخشهای این تجربه است. بسیاری از داستانهای فانتزی، چه در قالب کتاب و چه در قالب رسانههای دیگر، شخصیتهایی جذاب دارند؛ اما این بازی سطح رابطهسازی با شخصیتها را به سطحی جدید ارتقا میدهد، چرا که بازیکن در طی صدها ساعت با آنان همراه میشود و پیوندی احساسی با آنها برقرار میکند.
و این، بدون در نظر گرفتن پیچشهای داستانی عمیقی است که در ادامه بازی با آن مواجه میشوید؛ جایی که شخصیت اصلی شما، مبارز نور، به دنیاها و ابعاد دیگر سفر میکند و با روایتهایی جانبی روبهرو میشود که حتی وقایع گذشته را از منظری تازه بازتعریف میکنند.
۳- Pillars of Eternity
بازی Pillars of Eternity در سال جاری، با انتشار عنوان جدید Avowed که در همان جهان فانتزی ایورا جریان دارد، بار دیگر مورد توجه قرار گرفت. Pillars of Eternity تا حدودی با سایر عناوین این فهرست تفاوت دارد، چرا که ایدهای کاملاً اصیل نبوده، بلکه دنبالهای معنوی برای آثاری همچون Baldur’s Gate و Planescape: Torment محسوب میشود، (آثاری که در دنیای کمپینی Dungeons & Dragons جریان دارند.) با این وجود، Pillars of Eternity تجربهای درخشان از فانتزی حماسی را ارائه میدهد و دنبالهی آن، یعنی Deadfire، حتی موفقتر از نسخهی نخست شناخته میشود.
این بازی شامل نژادهای فانتزی گوناگون و جذابی است و سیستم خلق شخصیت آن از عمقی کمنظیر برخوردار است؛ بهگونهای که بازیکن میتواند پیشینهای دقیق و منحصر بهفرد برای شخصیت خود طراحی کند که مستقیماً بر نحوه تعامل او با دیگر شخصیتها و جهان بازی تأثیرگذار خواهد بود.
در حالی که Avowed سبک بازی را به سمت اکشن با زاویه دید اولشخص و سومشخص سوق داده، همچنان در جهان ایورا رخ میدهد. بازیکنانی که پیشتر نسخههای Pillars of Eternity را بهطور کامل تجربه کردهاند، در Avowed با ارجاعات، جزئیات و درکی عمیقتر از این دنیا پاداش خواهند گرفت. این بازیها همواره بهیاد دارند که نوشتار قدرتمند و دنیاسازی، ارکان اصلی تجربهای غنی و تأثیرگذار هستند.
۴- Metaphor: ReFantazio
بازی Metaphor: ReFantazio یکی از تازهترین عناوین این فهرست است که توسط استودیوی Atlus، خالق مجموعههای مشهور Persona 3، ۴ و ۵، توسعه یافته است. این بازی در اواخر سال گذشته منتشر شد و با نامزدی در چندین بخش از جوایز The Game Awards، به انتخاب بسیاری از مخاطبان بهعنوان بازی محبوب سال ۲۰۲۴ بدل شد.
داستان در سرزمینی فانتزی و قرون وسطایی به نام یوکرونیا روایت میشود؛ جایی که عناصر واقعیت با فانتزی درهم آمیخته و دنیایی پرآشوب را پدید آوردهاند.
هرچند Metaphor حالوهوای فانتزی غربی رایج در سایر بازیها را ندارد، اما همین تفاوت موجب تمایز و برجستگی آن شده است. روایت بازی پیرامون پسری یتیم به نام ویل از قبیلهای بهحاشیه رانده شده با نام «الدا» میچرخد. پس از ترور پادشاه، او مأموریتی مهم مییابد: بیدار کردن شاهزادهای که دچار نفرینی مرموز شده و در خوابی عمیق فرو رفته است.
اگرچه این عنوان همانند برخی بازیهای نقشآفرینی مملو از کتابها و متون جزئی نیست، اما جهان آن سرشار از زندگی و پویایی است. شخصیتهای بسیاری با گذشتههایی پیچیده و خطوط داستانی فرعی در آن حضور دارند. Metaphor از پرداختن به مسائل اجتماعی و سیاسی نیز ابایی ندارد؛ بهگونهای که موضوع تبعیض نژادی، نقشی محوری در روایت ایفا میکند و نحوه تعامل قبایل مختلف با یکدیگر، یکی از مضامین کلیدی داستان بهشمار میرود. اگر بهدنبال تجربهای هستید که از نظر روایی با رمانهای فانتزی رقابت کند و تمرکزش بر شخصیتپردازی باشد، این بازی انتخابی شایسته خواهد بود.
۵- The Elder Scrolls
دلیل موفقیت سه عنوان اصلی مجموعه The Elder Scrolls—یعنی Morrowind، Oblivion و Skyrim—در کسب عنوان «بازی سال» کاملاً روشن است. این مجموعه در قارهای خیالی با نام «تامریل» جریان دارد و هر نسخه از بازی، منطقهای خاص از این سرزمین را به تصویر میکشد؛ مناطقی همچون سیوردیل یا سرزمین امپراتوریها.
میتوان با اطمینان گفت که تنها حجم متون موجود در کتابها، دانشنامههای (Codex) این سری بازیها با طولانیترین مجموعههای رمان فانتزی برابری میکند. این عناوین مملو از داستانهای بزرگ و کوچک هستند؛ از حماسههای قهرمانانه و مأموریتهای عظیم گرفته تا روایاتی صمیمی در دل روستاهای دورافتاده و غارهای تاریک.
مانند هر دنیای فانتزی موفق، تامریل نیز توانایی غرقکردن بازیکن در جهانی زنده و باورپذیر را دارد. ممکن است در جریان کاوش، به جلسهای محرمانه از یک فرقه برخورد کرده یا گنجینهای شگفتانگیز بیابید. اما آنچه از حس اکتشاف نیز هیجانانگیزتر است، این آگاهی است که هر مکان، دلیلی برای وجود دارد—با داستانی، گذشتهای و هدفی خاص—که جهان بازی را غنیتر، زندهتر و باورپذیرتر میسازد.
